Kentleşmenin Yeni Bileşeni: Göç ve Turizm

 

Rotterdam, Hollanda’nın 750 bin nüfuslu bir şehri, dünyadaki modern mimarlık ürünleriyle ünlü bir şehir.

 

Bu özelliği mimarlık alanında kentin bütününü kapsayan bienal (2 yılda bir yapılan etkinlik) yapmaya çok uygun.

 

Benim için önemli olan, bu yıl ki bienal küratörü Vedran Mimica’nın açılışta söyledikleridir.

 

 “Dünyada her gün 150.000 kişi köylerden kentlere göçüyor.

 

Yani 5 günde bir yeni Rotterdam kenti oluşuyor.

 

3 ayda bir New York kenti veya Şanghay kenti oluşuyor.”

 

 “Bu yıl insanlık tarihi açısından bir dönüm noktasıdır.

 

Çünkü artık dünyadaki insanların yarısından fazlası, 2007 yılından itibaren “kentlerde” yaşıyor.

 

Son 50 yılda dünya insanlarının 1/3’ü yer değiştirerek köylerden kentlere göç etti, önümüzdeki 50 yılda da yeni bir 1/3 dünya insanının yine köylerden kentlere göç etmesi bekleniyor.”

 

 “Kentlerin oluşum, değişim ve gelişiminde artık yeni 2 kavram göz önüne alınmak zorundadır; GÖÇ ve TURİZM.

 

Kentleri yönlendiren politik ve ekonomik irade, bu 2 kavramı gelecek planlamalarında göz önüne almazlarsa, doğru hedefler çizemezler.” …

 

Bilindiği gibi bunlar üzerine düşünmenin ne kadar önemli olduğunu, kentimiz için yararlar sağlayacağı defalarca yazdık.

 

 Şimdi bir de uluslar arası platformlarda uzmanlarca ifade edilmesi benim dikkatimi çekiyor.

Özellikle göç ve turizm meselesi dikkatimizi çekiyor.

 

Olayın sonucuna bakıldığında iki kavramda, insanların “yer değiştirmesi, devinimi ve hareketi” üzerinden oluşuyor. Göç; zorluğun ve zorunluluğun ifadesidir.

 

Turizm ise; keyfin ve keyfiyetin ifadesidir.

 

Her iki durumun sonucu; kenti, kentleşmeyi ve kentliliği doğrudan etkiliyor.

 

Bu konuda Çanakkale üzerine birkaç kelam etmesek olmaz.

 

 Çanakkale kenti son 50 yılda, nüfus olarak 8 misli, alan olarak 12 misli büyümüş.

 

Yani pek farkına varmasak ta, müthiş bir kentleşme ivmesine sahip.

 

Göçe bağlı büyüme ve az da olsa doğurganlığa bağlı çoğalma, kentin gittikçe artan özelliğidir.

 

“2000 yılı sonuçları itibarıyla Çanakkale ili nüfusu, 464.975’tir.

 

 Nüfusun % 46.36’sı (215.571 kişi) kent merkezlerinde(il ve ilçe merkezlerinde), %53.64’ü (249.404) ise kırsal kesimde (köyler ve bucaklarda) yaşamaktadır.

 

Aynı verilere göre; Merkez ilçe’de 104.205 kişi yaşar, kentte(Çanakkale’de) 75.810 kişi (%73’ü) yaşamaktadır.”

 

Bu ülkede, doğudan ve kuzeyden, batıya ve güneye göç devam ediyor.

 

Çanakkale de bir batı kenti olarak bu göçü alacaktır.

 

Kendi il sınırlarındaki kırsal nüfus, ülke ve dünya oranına göre çok yüksektir.

 

Çanakkale’nin il merkezi olması, birçok hizmet ve olanağı bünyesinde barındırması, kentsel değerleri içinde bulundurması, ilçe ve köylerinden göç almasının temel belirleyicisidir.

 

Çanakkale önümüzdeki süreçde, bir taraftan ulusal göç alacak, diğer taraftan kendi il sınırlarından yerel göç alacaktır.

 

Avrupa’nın birçok ülkesinde, kentlerde yaşam (kentli kültürüyle, kentlilik bilinciyle yaşam) %93 mertebesine ulaşmıştır.

 

Türkiye de bu oran henüz %62’dir.

 

Gelelim Turizm meselesine, bu kentin bütün söylemleri turizm endekslidir.

 

Dünyada insan refahının artması, gelir, üretim ve tüketimle orantılandırılır.

 

Fakat refahın bir başka göstergesi de, bireysel kaynaklarını dünyayı gezip görmeğe ayıran insan oranı üzerinedir.

 

Bilişim ve iletişimin de artmasıyla, insanlar küçülen dünyanın her tarafına gitmek, görmek, dokunmak, solumak, bir gün bile olsa oradaki insanlarla yaşamak, yerel tarihe ve kültüre ortak olmak istiyor.

 

İl sınırlarına gelen yıllık turist sayısı 4 milyon civarına ulaşmıştır.

 

Bu rakam, Türkiye nüfusunun %5’idir.

 

Bu sayının büyük çoğunluğu kentle direk ilişki kurmakta, fakat barınamamaktadır.

 

Önümüzdeki dönemlerde, insanlar daha fazla gezmek, görmek isteyeceklerdir.

 

Çanakkale’ye gelen turist sayısı da artacaktır.

 

Dolayısıyla, Çanakkale’nin “politik, ekonomik, akademik, toplumsal iradesi”, size sesleniyoruz, gelecek planlamanızda “turizm” ve turizme bağlı büyüme ne kadar önemli bir hedef oluşturuyor?