AYVALIK VE KÜMELENME - 3

 

AYVALIK BÖLGESİ’NDE TURİZM PO­TANSİYELİ ve AYVALIK TURİZM GE­LİŞTİRME ve ALTYAPI HİZMET BİR­LİĞİ (AYTUGEB)

Ayvalık Bölgesi’nde Turizm Potansiyeli ve Öne Çıkan Turistik Ürün Grupları

Ayvalık, sahip olduğu kültürel ve doğal yapısı ile böl­genin ve ülkemizin önemli turizm merkezlerinden biridir.

 Özellikle büyük metropollere ulaşım kolaylığı nedeni ile iç turizmde tercih edilen Ayvalık, sadece yaz aylarında değil,  sezon dışında da hafta sonu turlarda önemli bir yere sahiptir.

Ayvalık, doğal güzellikleri, plajları, tarihi ve kültürel mekân­ları, iklimi ve adaları ile birlikte turizm potansiyeli yüksek yörelerden birisidir.

 İlçenin doğal güzelliklerinin yanı sıra Ayvalık merkez ve Cunda Adası’ndaki neo-klasik sivil mi­mari örneklerinin oluşturduğu kent dokusu da turizm arzını zenginleştirmektedir.

Esas itibariyle ilçe açık bir müze görü­nümündedir.

Ayrıca, çevre il ve ilçelerde bulunan antik kent­ler de turizm açısından büyük önem taşımaktadır.

Ayvalık’ta 3 aylık turizm sezon süresini 6-7 aya çıkart­mak, yörenin ulusal ve uluslararası kültür, turizm ve sanat alanında daha fazla tanınırlığını sağlamak, özellikle ölü se­zon olarak tarif edilen (Mart-Nisan-Mayıs ve Eylül-Ekim) aylarda yörede birtakım etkinlikler (yemek festivalleri, fuar­lar ve paneller gibi) yaparak otel doluluklarını artırmak ve katma değer yaratmak için 3 ürün grubu yapılan araştırmalar­da  öne çıkmıştır.

 Bunlar; kültür turizmi, kongre turizmi ve gastronomi turizmidir.

 Kültür turizmini oluşturan esas ‘kültürel miras’tır.

 Gü­nümüzde kültürel miras kavramı giderek, sanat dışı faaliyet alanları da dâhil olmak üzere, yeni varlık ve faaliyet kate­gorilerini de kapsayacak şekilde genişlemiştir.

UNESCO, kültürel mirası, her türlü tarihi anıt ile geleneksel ve popü­ler kültürü ya da halk kültürünü ve sanat dışı faaliyetleri de kucaklayan somut ve somut olmayan kültürel miras olmak üzere çeşitlendirmiştir. Kültür turizminin ayrılmaz bir parçası da tarih turizmidir.

Tarih bilimi diğer bilim dallarından farklı olarak birçok insanın günlük yaşamının içerisindedir ve ilgi alanındadır.

 Bu ilgi her geçen gün artmaktadır.

Ayvalık merkez ve Cunda Adası’n­daki neo-klasik sivil mimari örneklerinin oluşturduğu kent dokusu yörenin kültürel mirasını ve turizm arzını zenginleş­tirmektedir.

Cunda Adası’nda ve Ayvalık şehir merkezinde “old city” denilen mekanlarda tescilli 1800 civarında tarihi bina vardır.

Bu binaların restore edilmesi ve sokak iyileştir­melerin yapılması  bambaşka bir turistik ürünün ortaya çık­masını sağlayacaktır.

Yurt içi ve dışından özellikle kültür tu­rizmi meraklıları, fotoğrafçılar ve potansiyel turistler bu kent dokusunu görmek için Ayvalık’a yılın herhangi bir ayında gelmek isteyeceklerdir.

Bu noktada; öncelikle kültür turizmi için seyahat eden, gittiği kentin tarihi dokusu içinde yaşamak isteyen, çevreye dikkat eden ve çoğunlukla kendi seyahatini bireysel olarak düzenleyen gezginlerin ihtiyacını butik otel­ler karşılamaktadır.

 Başka bir deyişle, butik oteller diğer büyük otellere göre hedef kitlesi tama­men farklı olan turist grupları tarafından tercih edilen işlet­melerdir.

 Bugün tüm dünyada, özellikle Akdeniz Bölgesi’nde otellerde uygulanan her şey dahil sistemi; işletmeler, yöresel ekonomiler ve nitelikli işgücü açısından ciddi sıkıntılar oluş­turmaktadır.

Bu bağlamda, özellikle internet yardımıyla artık alternatif konaklamada amaç daha nitelikli turisti çekmektir.

Yine önemli tatil siteleri yardımıyla (tripadvisor, booking. com, tripbase ve travelife gibi) internetten gideceğiniz so­kağa kadar her yeri görebileceğiniz (google.map gibi) portal­lar yardımıyla tatil yeri bulma, seçme ve satın alma işlemi ol­dukça kolaylaşmıştır.

Diğer bir deyişle; tatil bireyselleşmiş ve aynı zamanda özgürleşmiştir.

Özgür seyahat ve tatil kul­lanıcıları; ağırlıklı olarak gittikleri noktalarda ev kiralamayı veya küçük otellerde (özellikle butik otellerde) kalmayı ter­cih etmektedirler.

Bu trend önümüzdeki onlu yıllarda özelik­le sosyal medyanın da katkısı ile artacak gibi görünmektedir.

  Bu eğilimin bir diğer artma nedeni ise; mobil teknolojiler­dir.

 ‘Milenyum gençliği’ olarak tanımlanan grupların mobil teknolojilere talebi her geçen gün artmaktadır.

Bu gruplar; bağımsız hareket etmekte, sosyal medyayı ve mobil tek­nolojileri çok iyi kullanmakta ve çevreye duyarlı uygula­maları aramaktadırlar.

 Bu talebi gören ve işletmelerini özel­likle ekolojik uygulamalara açan  butik otel işletmeleri; bu sektörün yeni moda markaları olacaktır.

İkinci öncelik verilmesi gereken turizmi türü; kongre turizmi ve türevleridir.

Ulusal ve uluslararası kongre tu­ristlerin bölgeye çekilmesi için öncelikle yapılması gereken bölgede acilen kongre merkezlerinin açılması veya mevcut­larının kapasitelerinin artırılmasıdır.

 Bu turizm türü de yılın her mevsiminde yapılabilme özelliğine sahiptir.

Bu turizm türüne katılan tüketiciler de harcama potansiyeli yüksek kişi­lerdir.

Kongre oturumları dışında kalan zamanlarını gittikleri destinasyonda geçirmekte, günlük tekne ve şehir turları satın almakta ve yöresel mutfakları tercih etmektedirler.

Ayvalık; bu açıdan kongre turistlerin günlük ihtiyaçlarını ve boş zaman sürelerini geçirme aktivitelerine sahip zengin bir destinasyondur.

Son olarak öncelik verilmesi gereken turizmi türü ise; gastronomi turizmidir.

Gastronomi, bir bölge için önem­li bir çekicilik özelliği taşımakta, bazı turistlerin bir bölgeyi tercih nedenleri arasında ilk sırada yer almakta ve turistle­re tatil ve gezileri esnasında yeni tatları ve farklı gelenek­leri tanıtmada önemli rol oynamaktadır.

Türkiye’de Akdeniz mutfağının önemli bir göstergesi olan Kuzey Ege Bölgesi ve bu bölgenin içinde yer alan Ayvalık mutfağı gastronomi tu­rizmi açısından ön plana çıkmaktadır.

Bu bağlamda Ayvalık gastronomi geçmişi ve Akdeniz mutfağındaki zenginliği ile dikkat çekmektedir.

 Kendine özgü ve farklı yemek kültürünü birleştiren Ayvalık mutfağının gast­ronomi turizmi alanında zengin bir potansiyele sahip oldu­ğu görülmektedir.

  Coğrafi ve çevre koşulları ile Kuzey Ege Bölgesi, Akdeniz mutfak kültürünün yaşatıldığı ender yerler­den biridir.

 Kuzey Ege mutfağı, içerisinde yer alan Ayvalık mutfağı kendine özgü tatları ve çeşitleri ile her geçen gün gastronomik bir rota olma yolunda hızla ilerlemektedir.

Bu bağlamda, Ayvalık ile ilgili olarak özellikle mutfak kültü­rünü tanıtan, mutfak zenginliğini öne çıkaran web sayfa­sı tasarımlarına önem verilmeli ve soysal medya ve türevleri profesyonel bir anlayışla kullanılmalıdır.

AYVALIK TURİZM GELİŞTİRME VE ALTYAPI HİZMET BİRLİĞİ’NİN (AY­TUGEB) BÖLGEDE YAPTIĞI TURİZM KÜMELENME ÇALIŞMALARI

Sorunların Tespit Edilmesi ve Bölge Turizmi için SWOT Analizi

Ayvalık’la ilgili ‘Stratejik Planlama’ çalışmaları çer­çevesinde ilk aşamada yapılması gereken nokta “mevcut durumun analizidir”.

 Bir kurum, işletme, yer veya bölge ile ilgili “Mevcut Durumun Analizi” başlığı altında yapı­lacak çalışmalardan ilki de SWOT Analizinin (yani güçlü ve zayıf yanlar, fırsatlar ve riskler başlıklarının cevaplandı­rılması) yapılmasıdır.

 Bu noktada Ayvalık’la ilgili iki başlıkta SWOT-2015 analizinin yapılmasında fayda vardır.

 Bunlardan birincisi; ulaşım ve alt yapı başlığı, diğeri de turizm çeşitliliği, planlama ve pazar­lamadır.

Ulaşım ve Altyapı

Güçlü Yanları:

• Bölgenin ana artel yolları Ayvalık’tan geçmektedir.

Böl­gedeki tek Gümrüklü Liman Ayvalık’tadır.

 Bölgenin tek Yat Limanına sahiptir.

Edremit ve İzmir havaalanlarına yakındır.

• Balıkesir DDY istasyonu ulusal ağla bağlantılı olarak hizmet görmektedir.

• Ayvalık belde ve köy yol ağları asfalt ve açıktır.

Plajlara toplu taşıma ulaşımları vardır.

• Trafik kontrolü ve yönetimi eğitimli polis teşkilatınca yürütülmekte; belediyeler destek vermektedir.

 Güçlü gezi motorları filosu vardır.

 • Bölgede otel işletmeciliği moda bir kavram olan “butik otel işletmeciliğine” doğru kaymaktadır.

Cunda yerleşkesi güçlü bir marka olarak ortaya çıkmaktadır.

Ayvalık Turizm Kümelenmesi ve Paydaşların Sorunları

 

Turistik İşletmeler ve Butik Oteller Yıllık doluluk oranları düşük İşgören değişim hızı çok yüksek Müşteri sadakati çok az Butik otellerde sezon fiyatı çok yüksek Kiralama ücretleri çok yüksek Pazarlama sorunları var Yatırımların geri dönüşümü uzun Sezonluk fiyat – sezon dışı fiyat yüksek Ortak ürün tedariki yok/ maliyet yüksek Sezon kısa	Turistik Pansiyon ve Ev Turizmi Hizmeti Verenler Haksız Rekabet Verimsiz yatırımlar / yıpranma payı hesaba katılmıyor Kayıt dışılık Fiyat istikrarsızlığı Kiralama ücretleri çok yüksek Pazarlama sorunları var
Hediyelik Eşya Dükkanları ve Standları Kalite standartı yok Artı değer üretilemiyor Fiyat istikrarı yok Yöreye ait turistik objeler çok az	Restoran, Bar, Disko Gelir dağılımı yılın tamamına yayılamıyor Menü ve fiyat tarifesi yok Nitelikli personel eksikliği
Kafe ve Çay Bahçeleri Hava şartlarına bağımlı Fiyat istikrarsızlığı Kalite standartı yok Sezon kısalığı	Tedarikçiler Düzenli ürün tedarik edilemiyor Küçük partili alımlar maliyetleri arttırıyor Organik ürün talebi cevaplandırılamıyor

Kümelenme üyeleri arasındaki iletişimsizlik ve güvensizlik turizm sektörünün temel yapısını zorlaştırıyor.

Tüm paydaşlar için ‘eşit katılım’ ve ‘eşit söz hakkı’ anahtar kelimelerdir.

Zayıf Yanları:

• Ayvalık kavşakları ve gidiş- geliş yolları yetersizdir.

Deniz ulaşımında ulusal ve uluslararası ulaşım yetersizdir.

 Yazın kent içi ulaşım sıkıntılıdır.

• Gezi motorları teknik ve hizmet olarak yetersiz ve bir­liktelik sağlanmamaktadır.

• Plajlarda günlük kişisel ihtiyaçlar için hizmet yetersiz­dir.

Fırsatlar:

 • Gümrük binası hizmete girmiştir; ulusal ve uluslararası deniz yol taşımacılığı için bölgede üstünlük sağlanabilecek­tir.

• Edremit Koca Seyit Hava Limanı’nda gümrük çalışma­ları ve yolcu geliş-gidiş terminali bitmiş ve havaalanı ulusal ve uluslar arası hava trafiğine açılmıştır.

 •Ayvalık bölgesinin ulusal görsel ve yazılı basında (Zey­tin hasat günleri, kültür ve sanat şenlikleri ve bazı uluslar arası toplantı ve fuarlar) daha çok yer almasıyla popüler bir turizm destinasyonu olma ihtimali kuvvetlidir.

 • Ayvalık yöresindeki çekicilikler ( Cunda, Necdet Kent Kütüphanesi, Taksiyarhis Kilisesi, Eski Ayvalık sokak ve ev­leri, Zeytin Müzesi vb.)  arttıkça bölgeye olan talebin artma ihtimali kuvvetlidir.

•Ayvalık Adalar ve Tabiat Parkı bölgede eko turizm, doğa turizmi, dalış turizmi ve kırsal turizm gibi faaliyetlerin artmasını teşvik edecektir.

1800 civarında tescilli eski taş evlerin bulunması ve res­torasyon çalışmalarının hızlandırılması yöreye olan kültürel turizm talebini arttıracaktır.

Olumsuzluklar-Riskler;

• Uluslararası turizm pazarlarına uzaktır.

 Dış pazarlamada Edremit Koca Seyit Havalimanı’nda havayolu ulaşım ağı di­rekt olarak (charter taşımacılığı) henüz açılmamıştır.

 • Düzenli deniz ulaşımı yoktur.

İç deniz ulaşımda daha etkin kullanılabilir.

Bu olay sıkışan trafik sorununu da rahat­latabilir.

• Yunan adalarıyla ulaşımda vize ve yasal sıkıntılar (bir nebze iyileşme olsa da) vardır.

• Alternatif turizm alanlarına (Pateriça vb. alanlar) ulaşım zorluğu vardır.

Turizm Çeşitliliği, Planlama ve Pazarlama

Güçlü Yanlar:

 • Kültürel yönden zengin alt yapıya sahiptir.

Sanatsal de­ğeri yüksek konutlar ve dini yapılar mevcuttur.

 Ulusal ve ulus­lararası sanatsal çalışmalara ve kişiliklere sahiptir.

 • Belediyelerce yürütülen kültürel amaçlı festival ve ça­lışmalar mevcuttur.

Kültür ve sanat amaçlı sivil toplum kuru­luşları vardır.

• Yunanistan adalarıyla ortak kültürel değerler ve etkile­şimler mevcuttur.

Ulusal ve uluslararası özel kültür ve sanat okulları vardır.

 

İlçe halk kütüphanesi ve uluslararası ünde özel kütüphane vardır.

Özel tiyatro grupları vardır.

• 2000 kişilik anfi tiyatro vardır.

Belediye, Ticaret Odası ve otellerin uygun toplantı ve sergi salonları vardır.

Zayıf Yanları:

 • Kültür ve sanat yönünden ulusal ve uluslar arası iletişim ve koordinasyon eksikliği vardır.

• Dünyaca tescillenen ünlü bir tarihi kent ya da sanatsal bir ürünü yoktur.

Sanat yönünden kurum ve kuruluşlarca yete­rince destek sağlanamamaktadır.

Kentsel kültür ve sanat üze­rine yeterli miktarda müze ya da galeri yoktur.

Fırsatlar:

• Kültür ve sanat kenti olabilir.

 Uluslararası Kültür ve Sa­nat Festivalleri için uygun alt yapı vardır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan maddi destekler sağlanabilir.

Avrupa Kültür programlarından yararlanabilir.

• Kardeş kent çalışmaları devam etmektedir.

  Ayvalık mut­fağı ön plana çıkarılabilir.

Bu kapsamda uygulamalı bir mut­fak atölyesi kurulabilir.

• Coğrafi İşaret olarak alınan bölgeye ait “zeytin ve zeytin yağı tescili” ile ilgili çalışmaların ulusal ve uluslar arası plat­formlarda daha aktif ve sık yürütülmesi gerekir.

• Zeytinyağı fabrika müzesi açılarak yeni bir çekicilik un­suru yaratılmıştır.

 Ayvalık’ta bir mübadele müzesinin açılması (özellikle Girit, Selanik  ve Midilli mübadilleri için) potansiyel talebin oluşması için yeni bir çekim unsuru olabilir.

• Sadece gastronomi ağırlıklı 2 yıllık özel bir meslek yük­sekokulu açılabilir.

 Bu çerçevede sınırlı bir öğrenci sayısı ile (ortalama 60 kişi) uygulamalı mutfaklarda Ayvalık, Girit, Se­lanik ve Boşnak mutfaklarından menüler ve yemekler öğren­cilere öğretilebilir.

Riskler-Olumsuzluklar:

• Ayvalık Doğa ve Tabiat Parkı’nın kullanıma açılması (kısmen de olsa) yöre turizmi için büyük bir risktir.

  Ayvalık’ın mutfak kültürü konusunda daha çok ve daha ayrıntılı  bilimsel çalışma ve toplantılar yapılmamaktadır.

 •Ayvalık zeytinyağının kültürel zenginliği üzerine çalış­malar yetersizdir.

 Anıtlar Kurulu tarafından tescillenen 1800 civarında taş evin restorasyon ve ruhsat işlemlerindeki gecik­meler bu amaçla bölgeye olan kültürel turizmi ciddi anlamda etkilemektedir.